ZİYA GÖKALP’İN DİYARBAKIR’A ÖZLEMİ
Mehmet Ziya Gökalp, Türk yazar, toplumbilimci, şair ve siyasetçidir. Meclis-i Mebusan'da ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde milletvekilliği yapmıştır. "Türk milliyetçiliğinin babası" olarak da anılır. Bir anısı şöyledir;
NOT: 1900 yılında çekilmiş olan fotoğrafın İngilizce açıklamasında “ Keldani Köyü olan KITIRBIL Dicle Nehri’nin kenarında Diyarbekir’in karşı tarafında yer almakta olup meyvaları ve karpuzları meşhurdur” bilgisi yer almaktadır.
Lisemize adı verilmiş olan Sosyolog Ziya GÖKALP, Malta’da sürgünde iken eşine yazdığı mektupta bulunduğu yeri tasvir ederken KITIRBIL’ ı sık sık anmış ve Diyarbekir’e olan özlemini şu sözlerle dile getirmiştir.
Sevgili Zevcem;
Ben burada kendimi Diyarbekir’de sanıyorum. Fiskayası gibi yüksek bir mevkideyiz. Karşımızdaki deniz bir ırmak kadar ince. Diyarbekir’deki Çay’ı andırıyor. Irmağın ötesinde bir köy var ki KITIRBIL’ a benzer. Sabah akşam köylülerle hayvan sürüleri bu denizi ayaklarıyla geçerler. Görüyorsun ya, deniz değil adeta bir ırmak. Diyarbekir’den KITIRBIL’ a nasıl geçilirse, bu taraftan da karşıyakaya öyle geçiliyor. Yalnız burada kelek yok. Felek yalnız onu unutmuş. Karşı yakanın sağ tarafında bir köy var ki Diyarbekir’in Sa’adi Köyüne benzer. Sol tarafındaki köy de Sünbüllü’yü andırır. Hasılı karşımda Dicle’yi, bostanları, KITIRBIL’ ın arkasındaki yamaçları görüyorum. Sanki Fiskayası’nın üstündeyim. Bulunduğumuz yer böyle. Etrafıma baktıkça Diyarbekir’i oradaki evimizi evimizdeki eski bahtiyarlığı hatırlıyorum. Bu bayram hürmetine İnşa’allah yine o günlere kavuşuruz.
Sevgili Vecihem! (Pazartesi 1 Eylül 1335 (1919) Malta)
alıntı.
